دسترسی سریع
ارتباط با ما
در این مقاله قصد داریم تا شما را با نکات اهمیت روشنایی و نور پردازی در فروشگاه آشنا کنیم.
اگر فروشگاه را یک محل تجاری و درآمدزایی بدانیم، اهمیت روشنایی و نور پردازی در فروشگاه خیلی مهم تر از دیگر جاهایی است که در ذهن داریم. فروشگاهی که نورپردازی مناسبی با فضای کار خودش دارد، خیلی بهتر از رقبای خود مشتری جذب خواهد کرد. بحث اصلی و اول در روشنایی و نورپردازی در فروشگاه هم وابسته به میزان تعامل مشتری‌ها با فضای داخلی مغازه و فروشگاه است. در این نورپردازی باید دقت کنیم که فضاهای لازم دارای نور کافی باشند و دیگر فضاهایی که قرار است تاریک باشند، نور کمتری به آنها برسد.
روشنایی و نور پردازی
در نتیجه منظور از اهمیت روشنایی و نور پردازی در فروشگاه، پرنورتر کردن و استفاده از لامپ‌ها و روشنایی‌های بیشتر نیست. هدف از نورپردازی، رساندن تعادل نور در فروشگاه و محل تجاری است. به عنوان مثال در نورپردازی کافی شاپ نیاز نیست که فضا را کاملاً روشن کنیم. هر چه قدر که فضا در کافه نور نزدیک تری به تاریکی داشته باشد، حس بهتری به مشتریان می‌دهد. اما یک فروشگاه لوازم برقی بهتر است که نورپردازی بیشتری داشته باشد.
مهم ترین بخش در هر فروشگاهی، ویترین است که روشنایی و نور پردازی آن با دیگر بخش‌ها تفاوت دارد. بعضی از فروشگاه‌ها به نور تاکیدی نیاز دارند و بعضی دیگر به نورپردازی عمومی. به هر حال، این فروشگاه و اجناس هستند که میزان و شکل نورپردازی را تعیین می‌کنند. استراتژی‌های روشنایی و نور پردازی در فروشگاه هر کدام نیز با دیگری متفاوت است. واقعاً نمی‌شود برای دو فروشگاه، یک توصیه واحد و مشخص را تعیین کرد. هر فروشگاهی با توجه به نوع کاربری، نوع تمایز و نوع کالاهایی که دارد، نیازمند طراحی نور خودش است. خواندن این توصیه‌ها، کمک بزرگی در تصمیم گیری است.
قبل از این که فروشگاه را غرق نور و روشنایی کنیم، باید چند تا سوال را از خودمان بپرسیم. این سوال‌ها در مورد مکان فروشگاه، مشتری‌ها، نوع کاربری، بخش‌های مهم و میزان تاکید روی هر کدام از بخش‌ها هستند. هر کدام از این‌ها می‌تواند مسیر نورپردازی را عوض کند. توصیه ای که برای یک فروشگاه مفید است، برای فروشگاه دیگری می‌تواند ضرر هم داشته باشد. بنابراین قبل از هر کاری، باید ابتدا به سوالات اصلی در این حوزه پاسخ بدهیم.
طبق مطالعاتی که انجام شده، نورپردازی تاثیر مستقیمی در جذب یا دور کردن مشتری از فروشگاه دارد. گاهی وقت‌ها هزینه‌های زیادی برای روشنایی فروشگاه انجام می‌شود، اما به جز این که هزینه برق و انرژی را بالا ببرد، کمک دیگری از دستش بر نمی‌آید. بنابراین بعد از مدتی متوجه می‌شویم که هزینه‌ها به نتیجه مثبتی منتهی نشده اند. قبل از هر چیزی باید یک استراتژی مشخص پیدا کنیم. قبل از آن، بهتر است انواع نورپردازی را بشناسیم.
انواع نور پردازی
نورهای زیادی در فروشگاه‌ها هستند که می‌توانیم استفاده کنیم. اما در بین این نورها، باید بدانیم که سبک‌های مختلف نورپردازی فروشگاهی چیست. یعنی مثلاً بفهمیم که قرار است تمام فروشگاه را روشن کنیم یا فقط بخشی از آن. چه تفاوتی بین نورپردازی عمومی و نورپردازی تاکیدی و دیگر روش‌ها هست؟ آیا به گوشه‌ها در فروشگاه توجه می‌کنیم یا نه؟ و سوال‌هایی که بیشتر بر این موضوع تاکید دارد که با نورپردازی به دنبال چه هدفی هستیم.
نورپردازی عمومی و معمولی
نور به عنوان یکی از ابزارهای ایجاد امنیت در محیط‌های مختلف استفاده می‌شود. به عنوان مثال وجود روشنایی در خیابان یا اتاق داخلی خانه، باعث می‌شود که با حس اطمینان بیشتری وارد آنها بشویم. بعد از آن به دیدن وسایل مختلف در محیط کمک خواهد کرد. مثلاً اگر لامپ اتاق روشن باشد اما پشت کمد را نتوانیم ببینیم، یعنی نورپردازی اتاق درست نبوده است. در نورپردازی به دنبال این هستیم که محیطی را کاملاً تاریک نگذاریم و در عین حال، بیش از حد روشنایی ایجاد نکنیم. به همین دلیل استانداردهایی برای روشنایی در نظر گرفته اند که هر دو هدف را تامین کند.
نورپردازی محیطی
روشنایی را به شکل‌های مختلفی می‌توان ایجاد کرد. چراغ‌های مخفی، آباژور، لوستر، چراغ‌های مشخص روکار و توکار، آویزها، چراغ ریلی، لامپ لوستری و دیگر انواع چراغ‌ها که در جاهای مختلف نصب می‌شوند. به عنوان مثال یک مغازه کتاب فروشی می‌تواند برای بهتر دیده شدن، یکی از گزینه‌های چراغ سقفی یا چراغ هدایت شونده را استفاده کند. در این صورت هر قفسه با نور کمتر و دید بهتر روشن می‌شود.
برای یک سوپر مارکت یا فروشگاه زنجیره ای، حداقل 200 لوکس، روشنایی لازم است. این میزان به نسبت در مکان‌های مختلف می‌تواند تا 500 لوکس هم افزایش پیدا کند. پیشخوان یکی از این محل‌هاست که نور بیشتری نیاز دارد. اگر کالا یا کالاهایی هستند که نیاز به تاکید بیشتر دارند، از نورپردازی تاکیدی هم برای آنها استفاده می‌کنیم.
نورپردازی گوشه ای
در این نورپردازی روی بخش‌هایی از فروشگاه تمرکز می‌کنیم که کانون توجه هستند. بعضی کالاها هستند که توی ویترین نیاز به برجسته سازی دارند. کفش‌های خاص، لباس‌های فصلی جذاب، مجسمه‌های برنزی و کالاهای دیگری که لوکس و زیبا بودن را در ذات خودشان دارند. برای کالاهای هنری هم از این نورپردازی در راستای جلب توجه بیشتر استفاده می‌شود.
نورپردازی با فعالیت زیاد
هنوز هم این الگو وجود دارد که بخش‌هایی از مغازه تاریک بماند. بعضی قسمت‌ها ممکن است پشت محصولات قرار بگیرند و روی آنها سایه بیافتد. یا به هر دلیلی روشنایی تمام مغازه را نگیرد. یا حتی ممکن است قفسه‌ها طوری طراحی شوند که تمام آنها غرق نور نشوند. اما در نورپردازی با فعالیت زیاد، تمام تلاش انجام می‌شود که کل فروشگاه روشن شود. هیچ بخشی از آن سایه نشود و مثل یک سرسرای بزرگ به نظر برسد که نورانی و روشن است.
نقش و اهمیت نورپردازی در فروشگاه
صرف هزینه و استفاده از متخصصین برای نورپردازی، به دلایل مختلفی انجام می‌شود. دلایل مختلف را که در مورد روشنایی‌های فروشگاه درک کنیم، انتخاب‌های بهتر و دقیق تری نیز خواهیم داشت. جلب و جذب نگاه مشتری، تاکید کردن روی کالایی خاص، ایجاد تفاوت در احساس مشتری و موارد دیگر، دلایلی هستند که وجود دارند.
شاید مهم ترین دلیل برای این که اهمیت نورپردازی در فروشگاه را درک کنیم، جذب نگاه مشتریان است. پس اهمیت روشنایی و نور پردازی در فروشگاه امری مهم است. فروشگاهی پیدا نمی‌شود که جذب نگاه مشتری برایش بی اهمیت باشد. نورپردازی متناسب با نیاز مشتری، یکی از مهم ترین کارکردهاست. شکل فروشگاه و اجناسی که می‌فروشد، اهمیت زیادی در شکل نورپردازی دارد. گاهی وقت‌ها نیاز است که هر کسی از هر مکانی بتواند مغازه را پیدا کند. گاهی با روشن تر کردن مغازه و گاهی با تاریک تر کردن، باعث می‌شوید که توجه‌ها جلب شوند.
به عنوان مثال یک فروشگاه کفش که بین برندهای معتبر قرار گرفته، با کمتر کردن روشنایی مغازه، حالت یک جای دنج را ایجاد می‌کند. در این صورت مشتری‌ها برای کنجکاوی هم که شده به این مغازه نسبتاً تاریک سر می‌زنند. در مقابل یک سوپرمارکت که بین خانه‌های مختلف قرار دارد، نیازمند داشتن نور و روشنایی بیشتری نسبت به محیط اطراف خودش است.
قفسه بندی محصولات، در درون خود مغازه نیز اهمیت دارد. یک فروشگاه اگر خیلی روشن باشد، نمی‌تواند روی محصولات فروشگاهش تمرکز روشنایی داشته باشد. وقتی همه جا روشن باشد، انگار همه چیز مهم هستند. حتی راهروهای کف مغازه هم مهم هستند. بنابراین تاریک نگه داشتن بخش‌هایی از فروشگاه با توجه به محصولاتی که داریم، اهمیت بیشتری دارد. باید بتوانیم روی بعضی از کالاها به طور خاص تاکید کنیم. بعضی از فروشگاه‌های کیف و کفش و چرم، از این تکنیک برای خاص تر به نظر رسیدن استفاده می‌کنند.
فروشگاه‌های هنری و لوکس فروشی، از این نورپردازی تاکیدی خیلی بیشتر استفاده می‌کنند. برای آنها مهم است که خاص بودن یک سری محصولات کاملاً به چشم بیاید.
روشنایی روی محصولات فروشگاه
هر مشتری به این امید وارد مغازه ای می‌شود که بتواند محصول مورد نیازش را پیدا کند. اگر این محصولات و اجناسی که درون مغازه هستند، به اندازه کافی در معرض دید نباشند، این امکان از مشتری گرفته خواهد شد. بنابراین روی تمام محصولات فروشگاه باید نور کافی وجود داشته باشد و اهمیت روشنایی و نور پردازی در فروشگاه امری ضروری برای جذب مشتری می باشد. در حالت کلی و عمومی بهتر است که نورپردازی بهتری روی محصولات باشد. یعنی مشخص باشد که برای پیدا کردن و یافتن محصولات، باید به کدام قسمت‌ها توجه بیشتری داشته باشیم.
وقتی صحبت از احساس می‌شود، در مورد تمام پروسه خرید کردن صحبت می‌کنیم. خرید کردن کاملاً با احساس خوب همراه است. به جز خرید بعضی محصولات ضروری مانند میوه و خوراکی، دیگر محصولات را صرفاً برای حس و حال خودمان خرید می‌کنیم. هر مشتری با این حس وارد فروشگاه می‌شود و اگر این احساسش تغذیه شود، احتمال این که محصولی بخرد، خیلی بالا می‌رود.
برای این کار، معمولاً از روش‌های مختلفی مثل نورپردازی دراماتیک در ویترین یا استفاده از نور افشان‌های خاص درون فروشگاه استفاده می‌شود. البته این کار عمومیت ندارد، اما یک گوی رقصان که نورهای رنگی را به بخش‌های مختلف مغازه یا بیرون پرت می‌کند، حس خوبی از شادی را منتقل می‌کند.
نورهای مخفی، دیوارتاب‌ها و کنج سقفی هم از این تکنیک استفاده می‌کنند. با این تفاوت که حس متفاوت بودن به کالاهای درون مغازه می‌دهند. مثلاً یک مجسمه اسب شیک می‌تواند با این تکنیک خیلی شیک تر و درست تر نمایش داده شود.تکنیک‌های دیگری هم مانند فیبر نوری، چراغ‌های نئونی و رنگارنگ و حتی چراغ‌های متحرک هم بخشی از هنرنمایی‌هایی است که با نور می‌شود انجام داد.
حتی کیفیت محصولات با نورپردازی مشخص می‌شود. وقتی تمام مغازه نورهای یکسان پخش شده باشد، احتمالاً با مغازه ای طرف هستیم که اجناس ارزان قیمت دارد. سوپرمارکت‌ها، خواربار فروشی‌ها، عطاری‌ها و… از این نوع نورپردازی استفاده می‌کنند. کمی که میزان اهمیت مغازه تغییر می‌کند، نورپردازی کمتر و البته نور روی محصولات متفاوت می‌شود. بنابراین وقتی وارد چنین مغازه‌هایی شدیم، به جز نورپردازی با فضای آرام و ساکتی روبرو می‌شویم که موزیک ملایمی هم دارد. حتی ممکن است بوی عود و عطر هم حس کنیم.
وارد شدن به چنین مغازه‌هایی، معمولاً برای کالاهای شیک و تر و تمیز مانند کیف و کفش، چرم، لباس‌های خاص، لوازم دکوری و… است.
بالا و پایین بردن دما با نور
یکی از تکنیک‌هایی که در فروشگاه‌ها می‌توان به کار برد، استفاده از نورپردازی است. گرم و سرد بودن نورها، در بالا و پایین کردن دمای یک محیط تا حدی موثر است. تحقیقات نشان داده که اتاق‌هایی با رنگ‌های سرد مانند آبی، خنک تر از اتاق‌هایی با رنگ‌های قرمز و زرد هستند. اگر در محیط مغازه به گرما نیاز دارید، نورهای گرم حتی در زمستان، حسابی هوا را پر انرژی و قبراق می‌کنند. رنگ‌های سرد برای تابستان مناسب هستند که مشتری‌ها برای دور شدن از گرمای بیرون، به فروشگاه‌ها برای خرید سر می‌زنند.
همچنین استفاده از رنگ‌های سرد باعث می‌شود که خانه بزرگتر هم دیده شود. یعنی یک مغازه کوچک را می‌شود با این رنگ‌ها، کمی بزرگتر دیده شود. در مقابل رنگ‌های گرم باعث می‌شود که احساس نوستالژی و خاطره انگیز بودن به خریداران منتقل شود. با توجه به نیازی که دارید، تمام رنگ‌ها خوب و مناسب هستند.
نورپردازی همراه با رنگ آمیزی فضا
فقط نورپردازی نیست که یک فضا را گرم تر یا سردتر می‌کند. رنگ آمیزی هم نقش مهمی در ترکیب رنگ‌ها و روشنایی بهتر در فروشگاه دارد. فروشگاه‌هایی که نورهای خودشان را با کنتراستی از همان رنگ در دکوراسیون ترکیب می‌کنند، زیبایی مغازه را دو چندان می‌کنند. خط کشی‌هایی با نورهای مخفی در پشت محصولات تصور کنید که نوعی نور پردازی تاکیدی را هم در خود داشته باشد. چه چیزی می‌تواند جایگزین این سایه پردازی‌ها باشد؟ این رنگ آمیزی می‌تواند حتی با ایجاد تضاد بین نورپردازی و رنگ محصولات باشد. به عنوان مثال کیف‌های قرمز را با پس زمینه ای از نورهای مخفی آبی تصور کنید. چه قدر این تضاد می‌تواند به تعادل برسد؟
در مورد نورپردازی ویترین هم این نکته‌ها ضروری هستند. ممکن است در یک سلسه مراتب خاصی این نورپردازی‌ها از گرم به سرد یا برعکس اتفاق بیافتند. بنابراین همین نکته اهمیت دارد که چه استراتژی خاصی برای ویترین در نظر گرفتیم. با همان استراتژی می‌توانیم نورها را به ترتیب‌های خاص و شکل‌های متفاوتی در ویترین و در کنار محصولات قرار بدهیم.
جذب مشتری با نور پردازی یکی از مهم ترین کارکردهای روشنایی در فروشگاه است. وقتی که نورها به اندازه لازم و در مکان‌های مناسب قرار بگیرند، هر مشتری خاصی تمایل دارد که درون این محیط قدم بزند. روشنایی در مکان‌های استراتژیک به شکل خاص، می‌تواند ذهن مشتری را برنامه ریزی کند. بخشی از بازاریابی و فروش، تاثیر گذاشتن روی ذهن مخاطب است که به آن بازاریابی عصبی هم می‌گویند. اهمیت روشنایی و نورپردازی در فروشگاه وقتی مشخص می‌شود که درک می‌کنیم احساسات، نه تنها بخشی از مرحله خرید، بلکه تمام آن است. در مورد نورپردازی حساس باشید تا نتایج درخشانش را تجربه کنید.